Rolstoeltennis: uitvoering verschilt tussen klassen en hangt van het spelverloop af 

Rolstoeltennis kent een open klasse voor mannen en vrouwen met een beperking aan de benen, en een gemengde quad klasse voor spelers die daarnaast nog een beperking aan (één van) hun armen hebben. Tot nu toe werden voornamelijk mannenwedstrijden in de open klasse grondig geanalyseerd in onderzoek. De huidige studie richtte zich ook op vrouwen in de open klasse en op de quadklasse. Hiervoor werden zeventien World Tour spelers (top 8 in de wereld) tijdens de enkelwedstrijden van het indoor hardcourt ‘Wheelchair Tennis Masters’ toernooi in 2017 gevolgd met behulp van sensoren op de rolstoel en camerabeelden. 

Wat is bekend

• Rolstoeltennis is een intervalsport met een arbeid-rust verhouding van 1:4
• Mannelijke rolstoeltennissers in de open klasse leggen tijdens een wedstrijd een afstand van 3-4 kilometer af

Wat is nieuw

• De absolute fysieke eisen die rolstoeltennis in de open klasse stelt zijn lager voor vrouwen dan mannen
• De subjectief ervaren belasting tijdens een rolstoeltenniswedstrijd is gelijk voor mannelijke, vrouwelijke en quad spelers
• Vrouwelijke rolstoeltennissers roteren sneller dan mannen
• Sensordata zijn geschikt om verschillen tussen rolstoeltennisniveaus in kaart te brengen 

Tabel A: Verschillen in belasting

Tabel B: Verschillen in spelverloop

Tips voor coaches

-Check de ervaren mate van inspanning bij je spelers na afloop van de training  

-Meet je fysieke aspecten: houd rekening met de verschillen die tussen de drie klassen bestaan

-Houd in de training rekening met het feit dat mannen in de open klasse de bal vaker slechts één keer laten stuiten 

-Laat mannen in de open klasse vaker hun backhand dan forehand slaan, omdat dat in de wedstrijd ook gebeurt 

-Gezien het belang ervan bij het winnen van een set: train de service

-Boots in de training regelmatig een spannend spelverloop na, met bijvoorbeeld een super tie-break.    

Fysieke belasting

In de quad klasse was de afgeleide fysieke belasting lager dan in de open klasse (Tabel A). Dit was te verwachten op grond van hun grotere mate van beperking. Dit verschil werd weerspiegeld in aspecten als wedstrijdduur, afgelegde afstand en snelheid op de baan. De subjectief ervaren belasting was echter voor alle categorieën hetzelfde. Binnen de open klasse was de intensiteit bij vrouwen over het algemeen lager dan bij mannen, wat waarschijnlijk door hun minder gespierde lichaamsbouw wordt bepaald. Zo reden vrouwen op een lagere (piek- en gemiddelde) snelheid. Maar ze draaiden wel sneller dan mannen, waarschijnlijk als gevolg van hun kleinere lengte.  

Spelverloop

Ondanks de fysieke verschillen vonden de onderzoekers dat de manier waarop getennist werd voor een groot gedeelte hetzelfde was in de drie categorieën. De meeste verschillen betroffen de mannen in de open klasse (Tabel B): zij lieten minder vaak de bal twee keer stuiten, sloegen vaker de backhand dan forehand, wonnen meer punten op serve dan op de return en sloegen vaker een winner met een volley. De manier van tennissen in de quad wedstrijden was vergelijkbaar met die bij de vrouwen in de open klasse. Alleen duurde de gemiddelde rally in de quad klasse korter. 

Of tennissers nu aan de winnende of verliezende hand waren in een set, het had weinig invloed op hun manier van spelen. Wel zagen de onderzoekers dat vrouwen in de open klasse en de quad tennisers meer punten op hun serve wonnen tijdens een winnende set dan als ze die verloren. Bij de mannen in de open klasse was dit juist andersom. Bij een spannend setverloop, met maximaal 3 games verschil tussen winnaar en verliezer, was de fysieke belasting groter. De spelers reden langere afstanden en haalden hogere (gemiddelde en piek) snelheden. Ook vonden de onderzoekers hierbij een kleine toename van het aantal gewonnen punten op de serve.